Nguyên nhân dẫn đến hàng tồn kho cao và cách xử lý nhanh chóng

Hàng tồn kho cao là vấn đề phổ biến khiến nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn trong quản lý sản xuất và dòng tiền. Khi lượng hàng tồn vượt mức cần thiết, chi phí lưu kho tăng, vốn bị ứ đọng và hiệu quả kinh doanh giảm sút. Việc xác định đúng nguyên nhân và đưa ra giải pháp xử lý kịp thời là yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp vận hành ổn định và tối ưu nguồn lực.

Nguyên nhân dẫn đến hàng tồn kho cao 

Dự báo nhu cầu sai lệch

Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất khiến hàng tồn kho tăng cao là dự báo nhu cầu không chính xác. Khi kế hoạch sản xuất hoặc nhập hàng không sát với nhu cầu thực tế của thị trường, doanh nghiệp dễ rơi vào tình trạng dư thừa hàng hóa, nguyên vật liệu hoặc thành phẩm. 

Nguyên nhân thường bắt nguồn từ thiếu dữ liệu phân tích, không cập nhật xu hướng thị trường, hoặc ra quyết định dựa trên cảm tính thay vì số liệu thực tế.

Quản lý kho kém hiệu quả

Nhiều doanh nghiệp vẫn quản lý kho theo cách thủ công, ghi chép bằng sổ sách hoặc file Excel, dẫn đến sai sót trong quá trình nhập - xuất - tồn. Việc không cập nhật dữ liệu theo thời gian thực khiến hàng bị nhập trùng, khó phát hiện hàng chậm luân chuyển hoặc sắp hết hạn. Bên cạnh đó, thiếu quy trình kiểm kê và phân loại định kỳ cũng khiến doanh nghiệp khó nắm rõ tình trạng tồn kho thực tế, dẫn đến việc ra quyết định sai lệch.

Nguyên nhân dẫn đến lượng hàng tồn kho cao

Quy trình sản xuất và cung ứng thiếu linh hoạt

Một quy trình sản xuất kéo dài hoặc chu kỳ cung ứng chậm cũng là nguyên nhân khiến hàng tồn tăng. Khi không kịp điều chỉnh kế hoạch sản xuất theo biến động của nhu cầu thị trường, doanh nghiệp dễ rơi vào tình trạng nguyên vật liệu hoặc bán thành phẩm bị ứ đọng trong kho. Điều này không chỉ làm tăng chi phí lưu trữ mà còn khiến vốn bị chôn trong hàng tồn chưa tiêu thụ được.

Chiến lược mua hàng hoặc sản xuất chưa hợp lý

Một số doanh nghiệp có xu hướng nhập hoặc sản xuất số lượng lớn để tận dụng mức giá tốt từ nhà cung cấp. Tuy nhiên, nếu không có kế hoạch tiêu thụ cụ thể, điều này dễ dẫn đến hàng ứ đọng kéo dài. Ngoài ra, việc sản xuất vượt kế hoạch do lo ngại thiếu hàng cũng khiến kho bị quá tải, gia tăng chi phí lưu trữ và giảm hiệu quả sử dụng vốn.

Chiến lược mua hàng hoặc sản xuất hàng chưa hợp lý 

Sản phẩm không phù hợp với thị trường

Khi xu hướng tiêu dùng thay đổi, những sản phẩm cũ, lỗi thời hoặc không còn đáp ứng nhu cầu thị trường sẽ nhanh chóng trở thành hàng tồn. Việc chậm cập nhật mẫu mã, thiết kế hoặc cải tiến sản phẩm khiến hàng hóa bị tồn đọng dài hạn, khó tiêu thụ, đặc biệt trong các ngành hàng có tính cạnh tranh cao như điện tử, nội thất hay hàng tiêu dùng.

Thiếu phối hợp giữa các bộ phận

Một nguyên nhân khác thường bị bỏ qua là thiếu sự liên kết thông tin giữa các phòng ban như bán hàng, mua hàng và sản xuất. Khi không có hệ thống dữ liệu dùng chung, mỗi bộ phận hoạt động độc lập theo kế hoạch riêng, dẫn đến sản xuất hoặc nhập hàng không khớp với nhu cầu thực tế. Hệ quả là hàng hóa bị dư thừa, tồn kho tăng, còn doanh nghiệp thì mất cân đối trong quản lý nguồn lực.

Cách xử lý hàng tồn kho cao nhanh chóng và hiệu quả 

Rà soát và phân loại hàng tồn

Bước đầu tiên trong quá trình xử lý hàng tồn là kiểm kê và đánh giá toàn bộ lượng hàng trong kho. Doanh nghiệp cần xác định rõ nhóm hàng chậm luân chuyển, hàng lỗi thời hoặc hàng có giá trị thấp để có kế hoạch xử lý phù hợp. 

Việc áp dụng phương pháp phân loại ABC (phân chia hàng tồn theo giá trị và mức độ quan trọng) giúp doanh nghiệp ưu tiên xử lý nhóm hàng có ảnh hưởng lớn đến dòng tiền và hiệu quả kinh doanh, từ đó tối ưu nguồn lực và diện tích kho bãi.

Đẩy mạnh tiêu thụ hàng tồn

Sau khi phân loại, doanh nghiệp có thể triển khai nhiều giải pháp kích cầu tiêu thụ để giảm lượng hàng tồn. Các hình thức phổ biến gồm tổ chức chương trình khuyến mãi, giảm giá, bán theo combo hoặc ưu đãi thanh lý. 

Ngoài ra, có thể mở rộng kênh phân phối, hợp tác với các đại lý mới hoặc tìm kiếm thị trường ngách nhằm tiêu thụ nhanh lượng hàng còn lại. Với những mặt hàng vẫn còn giá trị sử dụng nhưng không còn phù hợp thị trường hiện tại, doanh nghiệp có thể bán lại cho đối tác sản xuất khác để thu hồi vốn.

Rà soát và phân loại hàng tồn 

Điều chỉnh kế hoạch sản xuất - nhập hàng

Để tránh tình trạng tồn kho tái diễn, doanh nghiệp cần điều chỉnh kế hoạch sản xuất và nhập hàng dựa trên dữ liệu thực tế. Việc phân tích số liệu bán hàng, dự báo nhu cầu thị trường giúp xây dựng kế hoạch chính xác hơn, tránh sản xuất hoặc nhập hàng dư thừa. 

Các mô hình quản lý tiên tiến như Just In Time (JIT) hoặc sản xuất theo đơn hàng (Make-to-Order) giúp giảm lượng tồn kho trung gian, đảm bảo hàng hóa luôn được luân chuyển đúng với nhu cầu tiêu thụ.

Ứng dụng công nghệ quản lý kho

Công nghệ đóng vai trò then chốt trong việc kiểm soát hàng tồn kho hiệu quả. Doanh nghiệp nên ứng dụng phần mềm quản lý kho (WMS, ERP) để cập nhật dữ liệu nhập - xuất - tồn theo thời gian thực. 

Hệ thống này giúp tự động cảnh báo khi hàng sắp hết hạn, chậm luân chuyển hoặc vượt định mức, đồng thời hỗ trợ nhà quản lý ra quyết định nhanh và chính xác hơn. Việc số hóa dữ liệu kho hàng không chỉ giảm sai sót mà còn nâng cao năng suất và tính minh bạch trong quản lý.

Ứng dụng công nghệ quản lý kho hàng

Tăng cường phối hợp nội bộ

Việc phối hợp chặt chẽ giữa các bộ phận là yếu tố quan trọng để duy trì lượng hàng tồn trong kho hợp lý. Doanh nghiệp cần xây dựng quy trình trao đổi thông tin liên thông giữa các phòng ban như mua hàng, sản xuất, kinh doanh và kế toán, nhằm đảm bảo mọi kế hoạch đều dựa trên dữ liệu thống nhất. 

Việc cập nhật báo cáo tồn kho định kỳ giúp lãnh đạo nắm bắt tình hình thực tế, đưa ra quyết định điều chỉnh kịp thời và ngăn ngừa rủi ro tồn kho tăng cao trong tương lai.

Bài viết này đã chỉ ra nguyên nhân dẫn đến hàng tồn kho và cách xử lý. Hy vọng với những thông tin trong bài viết đã giúp bạn trong việc quản lý hàng hóa. Ngoài ra, nếu bạn đang có nhu cầu sử dụng kệ kho hàng để lưu trữ hàng, hãy liên hệ với Thăng Long qua thông tin dưới đây nhé.

----------------------------------

CÔNG TY CP ĐẦU TƯ VÀ TRANG THIẾT BỊ THĂNG LONG
Website: Tongkhogiake.com
Hotline/Zalo: 0919.467.868 - 0964.196.611
Khu vực Miền Bắc: Số 27-28 Liền Kề 22 KDT Mới Vân Canh HUD, Hoài Đức, Hà Nội
Khu vực Miền Nam: Số 15 Quốc lộ 22, ấp Trạm Bơm, xã Củ Chi, TP Hồ Chí Minh.
Chi nhánh Thanh Hóa: 144 Tống Duy Tân TP Thanh Hóa. ĐT: 0915902626.
Chi nhánh Lâm Đồng: Thôn 1 Xã Đạ Tồn, Huyện Đạ Huoai, Tỉnh Lâm Đồng. ĐT: 0965.181.611 - 0797.552.558